Nieuwsbrief – Juni 2023


Project in de loods

Gedeeltelijke restauratie Torr-Mor

Update: ondertussen ligt de Torr-Mor weer in het water.

In de loods staat op dit moment al weer een tijdje mijn Bretonse kottertje De Torr-Mor. Het is een zg. Maquerautier, ofwel “makrelenboot”, meer dan 100 jaar oud en waarschijnlijk gebouwd in St. Malo. Het scheepje is gebouwd op een eiken kielbalk en doodhout met eiken wrangen en leggers. De getrapte spanten zijn van acacia. De wegering en huid is gemaakt van Amerikaans grenen.
De afmetingen zijn:
lengte over alles 12.09m, lengte over de stevens 7.02m, lengte waterlijn 6.90, grootste breedte 3.0m, diepgang (grootste diepte) 1.6m, waterverplaatsing 5 ton, Thames measurement 7 ton.
Zeilgarderobe bestaat uit grootzeil, topzeil, fok, kluiver en bij heel licht weer een vlieger. Totaal 53m2.
De vorm is een s-spant met vrij scherpe kimmen, een rechte voorsteven en een iets positief hellende platte spiegel. Het heeft een doorgestoken roer dat aan de kiel hangt.

Ik kocht het schip in de zomer van 1986 als een wrak dat een beetje verstopt stond bij Heeg bij de Mar in Friesland. Het werd in een vrachtwagen geladen en naar Amsterdam vervoerd. Hierna had ik 5 jaar nodig om het weer in het water te krijgen. Het dek, de dekbalken, de roef en de eerste twee gangen, dus zeg maar alles boven het derde gang werd vernieuwd. Het roer, de roerkoning en de hennegatskoker werd vervangen. Er werd een motor geplaatst en de aandrijving vervangen. Het nagelnieuwe zeil en alle rondhouten dat ik van een tweemastkotter had gekocht werd aangepast en na 7 jaar kon ik eindelijk zeilen.
Dat zeilen ging eigenlijk verbazingwekkend goed en na een paar jaar aanpassen, uitproberen enz. won ik in 1995, tot ieders verbazing, de kotterrace voor de eerste keer. Bij windkracht 4 en redelijk vlak water haalt het scheepje, natuurlijk alleen bij halve- of ruime wind en vers schoongespoten onderwaterschip, 6,8 tot7 knopen. Dat is voor zo’n kort en dik scheepje werkelijk waanzinnig.


In de loods heeft het schip vanaf 1998 al een aantal keren grote operaties ondergaan. In 1998 een deel van het dek en wegering aan BB.
De kielbalk en voorsteven zijn in 2003-2005 vervangen en in die sessie ook enkele gangen.
In de volgende sessie van 2007-2008 ging de roersteven en hekbalken er uit en zijn vervangen met bilinga. Daarna volgde in 2011-2012 weer het dek, zeilwerk en de verschansing. Het vorige platendek had ik niet zo goed gemaakt. Ach al doende leert men.
Nu ben ik bezig geweest met het vervangen van een 24 gebroken spantjes. De spantjes van 25x35mm zijn van acacia en rotten dus niet, maar zijn door een van mijn voorgangers met schroeven vast gezet. Hierdoor zijn ze gespleten en in de scherpe kim, na jaren, gebroken. Ik heb ze nu vervangen door gelamineerde eiken spantjes van 25x35mm die ik heb geklonken met koperen klinknagels. Voor de vereenvoudiging heb ik spantjes gemaakt van 25×45. Deze zijn zonder gevaar wel te schroeven. Schroeven kan je in je eentje. Klinken niet. Lamineren was tweede keuze omdat de bocht in de kim, zoals bleek, te scherp was om te stomen, althans voor mijn vaardigheid.
Door schimmelaantasting, met bekende oorzaak, moesten er aan SB enkele gangen, spanten en voor een deel de wegering en dekspanten worden vervangen. Spanten en wegering heb ik van eiken gemaakt. Voor de gangen heb ik, omdat vet Amerikaans grenen niet goed te verkrijgen is, Mahonie gebruikt. Onder de waterlijn heb ik een deel vervangen met padoek.
De gangen zijn, door de bouwer in Frankrijk, koud op elkaar gebouwd en hebben dus geen v-naad Een beetje eigenlijk als een 16m2. De planken zijn na ruim 100 jaar zodanig gekrompen dat de naden soms bijna 6mm open stonden en dus niet meer goed te breeuwen waren. Lekkage is daardoor een doorlopende, terugkerende nachtmerrie. Ik heb nu de knoop doorgehakt en de naden open gezaagd en er arm geschaafde latten van 5mm aan een zijde in verlijmd met Sikaflex. Zo kreeg ik een v-naad die wel goed te breeuwen is. Het eeuwige breeuwen is nu gelukkig weer klaar en ik ben de naden aan het afwerken. Boven de waterlijn gebruik ik Sikaflex en onder de waterlijn een bitumenproduct van Den Brave. Dan schuren en schilderen en de binnen betimmering weer aanbrengen.
In deze zomer, ijs en weder diende, eindelijk weer varen.

Nieuwsbrief – December 2022

Project in de loods

Ebihen 18 in aanbouw


In januari 22 is er een nieuw project in de loods gestart. De bouw van een Ebihen 18, een ontwerp van Francois Vivier. In mijn zoektocht naar een klein scheepje met mooie lijnen kwam ik dit ontwerp tegen. En het bleek ontworpen te zijn voor zelfbouwers. Tsja waarom niet dacht ik. Dan heb je dubbel zoveel plezier. Eerst van het bouwen en daarna van het varen.

Het ontwerp is 5,50 meter over de stevens en 2,15 meter breed. Een variabele diepgang van 0,60 tot 1,35 meter. Het zeiloppervlak bedraagt 25 m2 en het betreft een kottertuig met een boegspriet die 2,5 meter voor de boeg uitreikt. Ze kan op een trailer en in het water wordt ze verzwaard met waterballast. De spanten zijn van multiplex. De romp bestaat uit latten van yellow ceddar die verstevigd worden met glasvezel en epoxy. Constructiehout en het hout voor de afwerking is mahonie.
De vorm stamt af van de bretonse vissersschepen. Hierdoor heeft ze mooie ronde lijnen. Dat sprak mij enorm aan. Het is mijn eerste project en als je het dan gaat doen, wil je wel iets maken wat je heel mooi vindt. Gelukkig heeft de ontwerper een heel pakket samengesteld waardoor je als amateurbouwer geholpen wordt.

In januari gestart met het maken van een bouwframe. Veel op internet gezeten om te kijken hoe andere dat doen. Besloten om een ladderframe te maken met een lengte van 5,5 meter. Omdat die balken niet in mijn auto passen, heb ik de balken in de loods verlengd. Dat had ik nog nooit gedaan, maar het is gelukt en het frame staat als een huis.

Ik bouw de boot met een pakket. Dat betekent dat ik ook ineens heel veel hout rond de werkplek heb te organiseren. Dan maar een degelijke houtkar maken. Een beetje orde rond de boot kan geen kwaad. Dan gaat het snel. De bouwspanten kunnen erop en de eerste spanten worden geïnstalleerd. Ik heb hierdoor inmiddels leren frezen, te lijmen met epoxy, te schaven en de eerste glasvezelmatten gebruikt. Omdat in deze fase alles nog kan worden hersteld en deze delen niet in het zicht komen, is dit de periode van experimenteren. Het stelt mij in staat nieuwe technieken onder de knie te krijgen.

Dan is het heel fijn om een plek in de botenloods te hebben. Want de kennis die om je heen loopt is onbegrensd. En deze kennis gaat ook gepaard met helpende handen als je daar om vraagt. Heerlijk om hier te mogen werken. En ook een ongevraagde goedkeurende blik, of een zorgelijke frons geven je feedback waar je wat mee kan. En als je op een zonnige dag de blauwe deuren openzet, heb je altijd passanten op bezoek die nieuwsgierig zijn en een kijkje willen nemen. Een belangrijk onderdeel van de sfeer in de loods.

Het is nu december, bijna een jaar onderweg. De eerste fillets zijn gezet. Als de temperatuur binnenkort weer wat omhoog gaat, kan ik in januari beginnen met de latten voor de romp. Weer een nieuwe fase met nieuwe technieken om te leren!
Jerôme

 

Onderweg

Gespot in Bretagne

In noord Bretagne (Côtes d’Armor) bij het gehucht Beg Ar Vilin ontdekte ik een zg. ‘cimetière de bateaux’.
Het betreft een officieel scheepskerkhof in een zeebaai die meesttijds droog staat. Met voornamelijk boten van hout die tijdens hun leven de visserij dienden. Staal brengt per kilo geld op en polyester is vervuilend. Díe scheepjes vinden dus ergens anders hun eind. De skeletten in de baai rusten zacht op een bed van zeeklei en wier, hun ribben uitspreidend als dierlijke karkassen, zich overgevend aan weer en wind, pokken en bacterieën. Voor wie een boot ziet als een overwinning van de mens op de macht van het water, op de gevaren van verdrinking, is dit kerkhof een plek voor innerlijke beschouwing en verdieping. De ziel van de botenbouwer speelt er even op. Ook voor wie gewoon van getijde-landschappen houdt is dit deel van de Bretonse kust de moeite waard.

Vaar lang en gelukkig
Walther

 

 

Veiligheid in de loods

Nieuwe EHBO kist

Op de vergadering werd gevraagd wie er “niet-bootgerelateerde expertise” kon inzetten voor de loods. Dat was voor mij de uitnodiging om me te ontfermen over een nieuw EHBO doosje (dat natuurlijk een houten kistje is geworden). Opvallend gekleurd met door Guus aangebracht rood kruis erop en de letters EHBO in botenloodsblauw. Het staat op de plaats waar eerder dat stapeltje plastic dozen stond.
Ik hoop dat alles wat nodig is erin zit en geen overbodig spul. De foto aan de binnenzijde van het schuifdeksel laat zien wat waar hoort en dient als controle of er dingen missen. Voor op- en/of aanmerkingen houd ik me aanbevolen.

Het aannemen van deze “opdracht” was natuurlijk ook ingegeven door eigenbelang. Ik koesterde de illusie dat het een goede oefening zou zijn voor het bouwen van mijn bootje. Al bij de start van de bouw van mijn bootje overschreed ik in mijn onschuld namelijk wat basisregels botenbouw. Daardoor ontstond vertraging en die tijd kon ik mooi gebruiken om een EHBO kistje te maken. Dus eerst maar eens een kistje en dan een boot. Stapsgewijs probeer ik nu de basisregels te volgen en dat is leerzaam en uitdagend. Klaas heeft me inmiddels laten weten dat je de eerste boot bouwt voor “de schroot”, de tweede voor je vrienden en de derde pas voor jezelf. Of ik me hieraan ga houden weet ik nog niet. Als er nu iets niet direct goed gaat troost ik me met de gedachte dat dat heel normaal is en zal ik me minder uit het veld laten slaan. Dat het maken van een EHBO kistje niet betekent dat je ook meteen een boot kunt bouwen is inmiddels diep tot me doorgedrongen. Het goede nieuws is dat je al doende leert en de loods in ieder geval een passende eerste hulp voorziening heeft.
Arre

 

 

Van het bestuur

Achtergelaten spullen

De manier waarop de zaken in de loods zijn georganiseerd heeft tot gevolg dat we moeten oppassen dat het er niet overvol raakt met spullen. Vrijwel iedereen die van de loods gebruik maakt, gebruikt gereedschap en materialen en vaak blijven aan het eind van de werkzaamheden resten over van hout, lijm, verf en wat al niet. Ook laat men soms gereedschap achter, een niet langer gebruikte boormachine, zaagbladen, handgereedschappen, van alles komen we tegen waarvan wij niet meer weten van wie het is.
 
Geen opslagmagazijn
De kwestie is dan: wat doen we ermee? Soms is het duidelijk dat het onder het hoofdstuk ouwe meuk valt, maar lang niet altijd. Zonde om weg te doen.
Soms is er het vermoeden dat het per ongeluk is vergeten of dat het zolang is opgeslagen voor later of met dank voor de gastvrijheid ter beschikking gesteld aan de loods. Wat nog bruikbaar lijkt gooien we niet weg, als we een eigenaar vermoeden vragen we ernaar en de rest wordt afgevoerd. Het is het belangrijk altijd je naam te zetten op materialen en gereedschappen Vergeet niet dat de loods geen opslagplek is voor spullen als men er niet aan een project aan het werk is. Je werkplek leeg en schoon opleveren is de regel.

Namens het bestuur
Guus

Nieuwsbrief – Oktober 2022

 

 


De Stichtingen Botenloods De Levant en Buurthaven De Levant gaan gezamenlijk een nieuwsbrief uitgeven, met hierin aandacht voor:
– de lopende en toekomstige projecten die in de loods
– belangrijke data als werkzaterdagen, kraandagen, lezingen, feestjes en bijeenkomsten
– plannen voor verbeteringen in de haven en loods
– veranderingen in verband met de omgevingsdienst (klachten, buren, regulering enz.)
– berichten van de beide bestuurscommissies
– en vooral jullie inbreng! Ben je gebruiker van de loods of haven? Stuur ons je bijdragen (foto’s, reisverslagen, suggesties, etc)!
 
In eerste opzet denken we aan één nieuwsbrief per kwartaal die gestuurd wordt naar alle gebruikers van de haven en de loods die in onze bestanden staan. Wie dat niet wil kan dat laten weten. Die sturen we dan geen nieuwsbrief meer.

We zijn benieuwd naar de reacties.
 
Het bestuur

 


 


 

Doop en tewaterlating zeekajak Tikaani


Op 1 oktober 2022 werd de Tikaani* gedoopt en te water gelaten. Gustav heeft de afgelopen 7 maanden deze zeekayak in de Botenloods gebouwd en besteedde veel aandacht aan de, lichte, constructie, detaillering en kleur!
Een geweldig resultaat!
 
Black Pearl
Het ontwerp van deze 5,68m lange, 49 cm brede zeekayak heet Black Pearl, van de Zweedse ontwerper Björn Thomasson. “Ik heb deze kayak gebouwd volgens de lattenbouw methode, met 6 mm dikke, 20 mm brede en 6 meter lange cederhouten strips, gesandwiched in glasvezel mat en epoxy.

Dit model, met op een Oost-Groenlandse jagerskayak gebaseerde lijnen, vond ik al lang een echte eye catcher. Na een heel kort proefvaartje in de, ook zelfgebouwde en eigenlijk veel te krappe Black Pearl van clubgenoot Wouter, was ik subiet om. Wat een frêle finesse op ‘t water!

Het mooie van dit ontwerp is o.a. dat Björn [ontwerper] eerst de lengte, gewicht, armspanwijdte, heupbreedte en voetmaat van de bouwer wil weten, waarna hij het exacte ontwerp hierop afstemt en de aangepaste tekeningen opstuurt.
In feite bouwden de Inuit hun boten ook op hun lichaamsmaten. Hoe beter de kayak past, hoe beter ze vaart. Als een goede spijkerbroek, zeggen we nu weleens…”
 
Concept
Oorsprong van het lage volume en daardoor lage vrijboord, ligt in de zeecondities in Oost Groenland: door zeeijs en baaien beschut water, waardoor de harpoenjagers lage, smalle, kayaks nodig hadden om hun prooidieren dicht genoeg te kunnen benaderen. Stealth Mode!
De West-Groenlandse kayaks zijn, door de minder beschutte kust aldaar, wat breder en dieper, met hoger oplopende stevens.

“Voor ons als recreatieve kayakers is zo’n ultra slanke boot een feestje om in te varen. Eén met het water voel je elk golfje. De kayak luistert naar elke heupbeweging en rollen wordt totaal intuïtief als je die techniek beheerst.”

 

Bouw
Wat betreft de afwerking ben ik voor luxe gegaan. “Ik kan haar maar een keer bouwen”, was m’n uitgangspunt.
De kayak is gebouwd volgens de lattenbouw methode: 6 mm dikke, 20 mm brede en 6 meter lange cederhouten strips, gesandwiched in glasvezel mat en epoxy.
Tijdens het doorspitten van ettelijke YouTube kayak bouwtutorials heb ik Rob Macks van Laughing Loon gevonden. Zoek deze man een keertje op internet: wat een aandacht voor detail!
Ik heb wat bouwtechnieken van hem overgenomen. Na enig twijfelen heb ik besloten dat ik, naar zijn voorbeeld, ook een ingelegd dek wilde maken met parallel liggende houtstrips. Daarbij ook magnetische luiken met deksels uit het dek zelf gezaagd, waardoor alle lijnen in het hout ononderbroken doorlopen. Goed voor een berg extra bouw uren, deze keus, maar ik heb er geen spijt van…

Oog voor detail
Het dek is ingelegd met parallel liggende houtstrips. De magnetische luikdeksels zijn uit uit het dek zelf gezaagd, waardoor alle lijnen in het hout ononderbroken doorlopen.

Het dek is met de inset en de houten luiken een mooi harmonisch geheel geworden. Erg fijn om naar te kijken tijdens het peddelen…

Toen na meer dan 350 uur blije arbeid de eindstreep in zicht kwam, heb ik pas wat tegenslagen gehad. De bronzen kleurlaag en de afwerk toplagen wilden absoluut niet zo mooi op de boot liggen zoals ik in m’n hoofd had, wat flink wat ergernis kostte en nog meer tijd, haha!
Op zo’n moment is het echt geweldig om in de onvolprezen Botenloods te werken, met allemaal meedenkende collega’s , sommige zeer ervaren botenbouwers, waar je dan even lekker tegen kunt mopperen, en een tip of een kop koffie van krijgt, of allebei.
Dank, heerlijke heren, dank, ik zal jullie missen!
 
Tikaani*
M’n Groenlandse schone heet Tikaani. Dit is Inuktitut (taal van de Inuit) voor ‘Wolf’; dat vind ik passen bij de bruinbronzen en rode kleur, en bij haar lichtvoetige tred op het water.

Aldus Gustav! Heb je vragen over dit geweldige project, mail de redactie en we zorgen dat je in contact komt met Gustav.

 


 

Reisverslag noordoostkust VS


Al reizend, vakantie vierend, stuit je altijd wel weer op iets dat interessant is om met andere botenliefhebbers te delen.
Op onze tocht deze zomer door het noord-oosten van de USA, reden we van Providence naar Newport, Rhode Island. Het was behoorlijk warm en we hadden behoefte aan verkoeling aan zee.

 

Rijdend over een mooie weg langs een grote zee-arm werden we getroffen door een enorm zeiljacht, op bokken aan land. We besloten te stoppen, ook om even te lunchen, en gingen het gevaarte bewonderen. Een grote bronzen plaquette vermeldde dat we ons op de voormalige werf bevonden van de Herreshoff Manufacturing Company te Bristol.

 
Dat bedrijf werd in 1863 gesticht door John B. Herreshoff en Dexter Stone en bouwde kleine houten en stalen boten. De jongere broer Nathanael Green Herreshoff bekwaamde zich eerst op het MIT in Boston in scheepsontwerp en stoomtechniek alvorens in 1873 samen met zijn broer de firma zoals op de plaquette vermeld, te stichten.

Wat dan volgt is een prachtig, klassiek succesverhaal van innovatieve, stijlvolle scheepsontwerpen, nieuwe constructiemethoden en zakelijke voorspoed. De stoomtechniek bracht hen veel succes, ondermeer met de eerste Seagoing Torpedo boat No 1, de Cushing, voor de US Navy in 1890, maar hun grote bekendheid kwam toch van de grote snelle jachten die zeer succesvol waren in de America’s Cup.

Tussen 1893 en 1914 bouwde de werf zeven ‘of the largest, most complex and powerful racing sloops the world has ever known’ waarvan er vijf werden verkozen om als ‘defender’ de America’s Cup zeilwedstrijd te varen en te winnen. Dat is een uitzonderlijke prestatie.
 

 
De America’s Cup is de oudste zeilwedstrijd die gevaren wordt tussen 2 schepen en ging voor de eerste keer van start in 1851. De wedstrijd rond het Isle of Wight, toen nog de Hundred Guinea geheten en georganiseerd door de Londense Royal Yacht Squadron, werd gewonnen door het jacht America van de New York Yacht Club (NYYC). Dat schip ‘crossed the Atlantic on her own bottom and challenged all English yachts to a match race’. Zij werden uiteindelijk de naamgever van de daaropvolgende America’s Cup wedstrijden. De jonge Amerikaanse natie zal zich gelaafd hebben aan de overwinningen op het oude moederland Engeland.

De NYYC had in dezelfde periode verschillende clubhuizen in Newport, Rhode Island. Die nabijheid heeft de Herreshoff-werf bepaald geen windeieren gelegd.

28 November 1944 maakte de leiding van het bedrijf bekend dat ze de zaak gingen opdoeken. Er kwamen geen productie-orders voor de marine meer binnen en door gebrek aan mankracht en materialen als gevolg van de oorlogseconomie op dat moment, zag men geen perspectief meer.

Dat zou het geruisloze einde kunnen zijn geweest van deze roemruchte werf, totdat in 1971 het initiatief werd genomen om de bedrijfshistorie te memoreren op deze plek met een prachtig scheepsmuseum en de restauratie van de oude werfgebouwen.
 
En daar genoten wij onze lunch!
 
Louis
 
LINKS:

herreshoff.org
usautoindustryworldwartwo.com
The herreshoff brothers and their torpedo boats
nyyc.org
 

 


 

Werkplaatsbeheer


Sinds we in de loods zijn gaan werken met een Voortgangscommissie is er een en ander veranderd. Er wordt vaker gewerkt. Dat is goed maar het heeft ook gevolgen. Het zal jullie wellicht niet allemaal opvallen, maar de toegenomen bedrijvigheid heeft ervoor gezorgd dat de loods langzamerhand aspecten van een regulier bedrijf begint te vertonen. Er zijn altijd wel mensen aan het werk en dat gaat niet geheel ongemerkt. Het is er bijvoorbeeld vaak heel rumoerig.
Omdat ik degene ben die zich onder andere bezig houdt met de gezamenlijke gereedschappen en machines, ben ik ook degene die daar misschien wel het meest de gevolgen van ziet. Machines die ontregeld raken door ondeskundig gebruik, beitels en zaagbladen die vaak geslepen moeten worden en regelmatig beschadigd zijn, veelvuldig brekende zaaglinten, stofzakken die niet worden geleegd en zo meer. Hier toont zich het gebrek aan toezicht, een beheerder. De laatste tijd is er een toenemende druk op het vandikte/schaafbankje dat men dingen wil laten doen waartoe het helemaal niet of nauwelijks in staat is. Het is een hobby-bankje, geen professionele schaafbank die robuust werk aankan.
We moeten gaan nadenken over hoe we in de toekomst hiermee willen omgaan. Blijven we erin berusten dat we mensen die geen enkele ervaring hebben in de omgang met machines, loslaten op soms tamelijk complexe en niet gevaarloze apparatuur, kunnen we als bestuur de verantwoordelijkheid daarvoor wel dragen, breiden we uit of juist niet (een grotere, professionele schaafbank aanschaffen?) en meer zulks. En is er een verantwoordelijke voor de gang-van-zaken?
Wat betreft het gedeelte dat ik doe, de werkplaats en machines, heb ik in ieder geval alvast wat voorstellen.

 

Dat zijn:
– In ieder geval verder geen grote machines aanschaffen, zeker geen schaafbank of freesmachine
– De mensen in de loods laten weten dat als ze schaafwerk hebben dat niet in de van-dikte-bank past, ze dit moeten overleggen met Ed of anders daarmee naar de openbare werkplaats moeten gaan. Beter nog: het hout op maat geschaafd aanschaffen. Hetzelfde geldt voor lintzaagwerk.

 

Dit zie ik slechts als een voorzet. Ik vind dat er ruimer moet worden overdacht hoe we verder moeten voor er ongelukken gebeuren. Wellicht moet de koers worden gewijzigd. Maar hoe??
Ik hoor graag van jullie.

Guus

 


 

Introductie René


Beste loodsgebruikers, graag wil ik, René, jullie laten weten dat ik wat vaker in de loods aanwezig zal zijn om Guus bij zijn taken te assisteren en gaandeweg ook wat taken van hem over te nemen. Ik probeer, bij voorkeur op woensdag in de loods aanwezig te zijn en zal mij vooral gaan bezighouden met onderhoud en noodzakelijke aanpassingen aan het gebouw, de machines en het gereedschap alsook met de indeling en de inrichting van de werkplekken.

Zelf heb ik een bootje in de haven, ben ik sinds een aantal jaren lid van het bestuur en maak ik deel uit van de commissie-voortgang. Ik deed een timmeropleiding, studeerde ruimtelijke-vormgeving en deed de zeevaartschool in Enkhuizen. Nadien heb ik mij op een museumwerfje in Noorwegen toegelegd op traditionele houtbouw. Ik heb de afgelopen jaren, naast mijn werk als scheepstimmerman / meubelmaker, uiteenlopende vaartuigjes gebouwd. Mijn zeil-roeibootje in de haven, een skin-on-frame kajak, een Umiak in de zelfde bouwwijze en recent een open Stich’glue kano.
 
Ik hoop jullie vaak te gaan zien in de loods en verheug mij op een prettige samenwerking.
 
Groetend, Rene
 


 

De sailing row cruiser in aanbouw

Weer een bijzonder project in de loods. Er wordt een zeewaardige roeiboot gebouwd.

 

 

Oceaanroeien
We hebben sinds enige tijd een bijzonder project in de loods. De bouwer, Wendel Röntgen, is begonnen aan de bouw van een zeil-roeiboot. Dat is op zich niet zo heel bijzonder, maar Wendel zelf is het wel: hij is een paar jaar geleden samen met een vriend de Atlantische oceaan over gestoken, van de Canarische eilanden naar de Antillen.

Op 10 december 2006 gaan Gijs en Wendel de uitdaging aan om in een zelf gebouwde roeiboot van La Gomera, een van de Canarische eilanden,naar Sint Maarten te roeien. Voor de tocht van ruim 5200 kilometer gebruikt het team een tweepersoons roeiboot, die speciaal is ontworpen voor het varen op zee. Naast het avontuur dat deze roeiers voor ogen hebben, roeien zij ook voor het goede doel, MS Research. Na de race wordt de boot verkocht en de opbrengst gaat naar de stichting MS Research.

 

Voor een verslag van deze tocht zie:  http://www.oceaanroeien.nl

 

We laten Wendel zelf aan het woord:

 

 

Over de Atlantische Oceaan
10 jaar geleden heb ik samen met mijn vriend Gijs een roeiboot gebouwd en zijn we  de Atlantische oceaan overgeroeid. Bij mij begon het weer te kriebelen zowel qua bouwen als de behoefte aan nautische avonturen. Dit keer wel wat dichter bij huis.

De botenloods, een magische plek, en ik ben er nu aan het bouwen. Het was nog niet makkelijk om “binnen” te komen. Vier jaar terug stond ik met een brullende kinderwagen en nog een notoire niet-willer op de arm aan de deur. Met de stamelende mededeling dat ik gedroomd had. Voor de portier alarmerend genoeg om mij met een “er is geen plek” huiswaarts te sturen.

 

 

 

Ontwerpen, printen, frezen
Nu, met een goed plan en kinderen met een volle eigen agenda was ik succesvoller. Na een taaie start, ik wilde de boot zelf frezen en moest daarvoor veel op de computer werken.  Waarbij ik veel heb geleerd bij Makerspace. Ik ben nog aan het bedenken welke onderdelen ik daar 3D zou kunnen (leren) ontwerpen en printen. Inmiddels staan er de contouren van mijn sailing row cruiser. Een roei/zeil trimaran waar je ook nog op kunt slapen.

De sailing row cruiser combineert een redelijke zeilsnelheid met de mogelijkheid om lekker te roeien en bied een Spartaanse slaapgelegenheid. Ik zie mijzelf nu al zwerven over de Wadden of de Bretonse kust ontdekken.

 

 

 

Stich and Glue
Voordat het zover is eerst nog hard aan de slag met de romp. De boot wordt “stich and glue” gebouwd.  De afgelopen maand alle gangen met elkaar verbonden door middel van 500 messing draadjes. In deze tijden van onthaasting en mindfulness een geweldige klus. Komende periode lijm ik het geheel aan elkaar en kunnen de draadjes weer verwijderd worden.

Daarna volgt het bekleden van de romp. Hiervoor wil ik vlas en bio epoxy gaan gebruiken.

 

Meer informatie over zelf frezen en printen: https://zb45.nl/

Meer informatie over het ontwerp: https://angusrowboats.com/

 

 

 

 

Hieronder stelt Wendel zich zelf voor:

Ik stel mij graag even voor. Ik woon met Linda en mijn twee dochters in de Blankenstraat. Spelen op en in het water doe ik al mijn hele leven. Mijn vader werkte als ontwerper bij het Scheepvaartmuseum waar ik als baby al rond mocht kruipen terwijl de mannen van het zeemannen bankje een oogje in het zeil hielden. Hier heb ik ook mijn eerste boot gebouwd tijdens een wedstrijd “quick and dirty boatbuilding”. In een ochtend met multiplex, ijzerdraad en twee oliedrums een boot bouwen. Het geval was dermate onbetrouwbaar dat mijn tante mijn plaats als kapitein in moest nemen.

Toch duurde het tot mijn 16e voordat ik zelf een boot had. Mijn vader verklaart dit doordat hij zelf meer een “armchair traveller” is. Ik ben wat praktischer van aard. Wat ik wel van hem heb geleerd is dat je de dingen die je verzint zelf kunt maken. Tijdens mijn studie ben ik gaan roeien in sloepen, want ik nog steeds doe met dezelfde jongens. Met deze jongens heb ik in wisselende samenstelling vele roei avonturen mogen beleven. Waddenzee, Noordzee en de Atlantische Oceaan behoren tot ons vaarwater. Meer over dit laatste op oceaanroeien.nl

Nu mijn dochters groter worden ontstaat er weer ruimte voor bootjes avonturen. Weer een oceaan oversteken is misschien nog wat groot gedacht, maar een spannend bootje voor de kust en wadden is ook leuk. Het prettige van de boot is dat ik hem zelf kan bouwen. De helft van het avontuur zit in het maken. En tussendoor dromen en plannen maken. Douarnenez lijkt mij een mooie bestemming…

Tot het zo ver is mag ik nog een hoop oplossingen bedenken voor “problemen” die ik nog niet ken. Laverend tussen gezin, werk en andere activiteiten. De botenloods is hiervoor de perfecte plek.

 

Er zijn zonnecellen op het dak geplaatst. De loods produceert energie!

 

 

Een heel geschikt dakDSC00166
Er bestond al een hele tijd het plan dat we zelf elektra moesten gaan opwekken met zonnecellen. Het dak van de loods is daar buitengewoon geschikt voor: pal op het zuiden en onder een goede hoek. En zonder gebouwen of bomen om de boel te bederven met schaduw. Maar de ontwikkelingen gingen zo snel dat als we een plan hadden bedacht er al weer een nieuw mogelijkheid of aanbieder was opgedoken. Maar voorjaar 2017 hebben we de knoop doorgehakt: we plaatsen zonnecellen en kiezen voor een leverancier die alles levert en ook monteert. Het werd de Zonnefabriek.

 

 

Zeventien cellenCellen 2018-1
Als u de foto hierboven bekijkt, ziet u ze misschien wel helemaal niet, ze vallen namelijk helemaal niet op. Bijna de zelfde kleur als het dak, de zelfde hoek en onopvallend vlak onder de lichtstraat geplaatst. Dat was nog een hele uitzoekerij, het dak is groot genoeg voor nog veel meer cellen maar de aansluiting op het elektranet staat geen grotere capaciteit toe dan de hoofdmeter aankan. vandaar slechts zeventien cellen, genoeg om het hele gebruik door de loods te compenseren. Dat is ongeveer 4000 kilowattuur per jaar.

 

 

 

 

Cellen 2018-2jpgInstallatie en monitoring
Over de werkzaamheden van de Zonnefabriek niets dan lof. Ze kwamen, deden en binnen een dag: klaar was Kees. Het werkte direct en het is blijven werken. De leverancier zorgde voor de aanmelding bij Nuon, onze stroomleverancier, en zorgde voor een monitoring via een wifi verbinding zodat we nu zelfs thuis kunnen kijken hoeveel elektra we op een dag hebben opgewekt. We hoeven ons niet meer bezwaard te voelen als we eens een keer vergeten het licht uit te doen.  We wekken ongeveer evenveel stroom op als we verbruiken. Een feest!

 

 

De Haven.
We laten het hier niet bij. Ook de Buurthaven gaat zonnecellen op het dak van loods plaatsen. Er wordt in de haven niet zoveel elektra gebruikt als in de loods maar toch nog een hele hoop. En op het dak is nog plaats genoeg. We zijn al met de voorbereidingen begonnen.

De loods en de haven hebben de reglementen gemoderniseerd

 

 

Milieucontrole
De laatste keer dat de reglementen van de loods en de haven zijn veranderd was in 2014. In 2017 hebben we echter te maken gekregen met controle van de Milieudienst van Amsterdam. Er bleken een aantal zaken niet op orde en we hebben daarna in overleg met een ambtenaar van de dienst een verbeterplan opgesteld. Pijnpunten waren de rommel in de loods, de vluchtwegen in geval van brand en de grote hoeveelheid “gevaarlijke stoffen” die zich verspreid over de hele loods bevonden. Onder die stoffen worden verf, epoxy, spuitbussen, oplosmiddelen e.d. verstaan.

 

Opruimen en afvoeren  DSC00414
In de eerste plaats is er een grote opruimactie ondernomen die er vooral op was gericht de vluchtroutes open te maken. Ook de bereikbaarheid van de brandblussers kreeg aandacht. Vervolgens hebben we iedereen die gebruik maakt van de loods verzocht zijn oude verf, hard geworden lijm, overjarige epoxy, bulkverpakkingen oplosmiddelen en vaten antifouling mee naar huis te nemen. Drie autoladingen chemisch afval brachten we daarna naar het gemeentelijk afvaldepot.  Ook werd er grondig schoongemaakt.  Bij dit alles hielp iedereen mee.

 

DSC00419

 

 

“Gevaarlijke stoffen”
We hebben daarna in overleg met de milieudienst een ruimte ingericht voor het opbergen van “gevaarlijke stoffen”. In het stophouthok hebben we een stelling geplaatst met daarin metalen kratten, voor alle loodsgebruikers een eigen krat op naam. Daarin komt de voorraad, die altijd aan beperkingen onderhevig is wat hoeveelheid betreft. Brandgevaarlijke stoffen mogen in slechts zeer kleine hoeveelheden aanwezig zijn in de loods.

 

 

SANYO DIGITAL CAMERA

 

 

Reglementen
Een aantal bestuursleden heeft zich daarnaast gebogen over de reglementen en contracten. Die bleken aan herziening toe na de veranderingen die hebben plaatsgevonden. De nieuwe versies zijn te downloaden en te bekijken door de links hieronder te volgen. De oude reglementen en contracten zijn hiermee vervallen.

 

 

 

 

 

Loodsreglement nieuwe versie

 

Havenreglement nieuwe versie

 

sjabloon contract werkplaats.gebruikersversie. nieuw

De Stichting Botenloods De Levant bestaat 25 jaar

 

Oprichtingsakte

 

Opgericht in 1991
Dit jaar bestaat de botenloods 25 jaar.  Op 29 mei 1991 werd bij notaris Hendrikus Janssen de Stichting Botenloods De Levant opgericht. Direct daarna droeg de Gemeente Amsterdam het beheer van het niet gesloopte deel van de havenloods nummer 1 over aan een groep botenklussers die daar al jaren aan het werk waren en die zich voor dat doel hadden georganiseerd. Door aan de voorwaarden te voldoen die door de Gemeente waren gesteld aan die overdracht, te weten een degelijk plan van aanpak, een begroting, een betrouwbaar bestuur en een vastgelegd ideëel doel kon de net gevormde Stichting van start gaan. Vanaf dat moment hebben we 25 jaar lang ononderbroken onze doelstellingen kunnen nastreven, met succes. En dat op eigen kracht, zonder subsidies.

 

 

Jubileumboek
Het spreekt voor zich dat we dit jubileum niet ongemerkt voorbij wilden laten gaan. We hebben een jubileumboek samengesteld dat door Marianne Elbers schitterend is vormgegeven. Het bevat een aantal artikelen die gaan over het verleden, het heden, de ontwikkelingen in de afgelopen 25 jaar en impressies uit de tijd dat de loods nog het domein van krakers was.

 

10 september:FEEST

Op 10 september hebben we het 25-jarig jubileum gevierd. Alle relaties die we nu nog hebben en die we hebben gehad in die 25 jaar hebben we op de hoogte gesteld van ons voornemen om het jubileum groots te vieren, alsmede de buurtbewoners. De opkomst was overweldigend, minstens tweehonderd bekenden, buurtbewoners en vrienden verschenen op een stralende middag. Er was gezorgd voor eten, drinken en muziek. De loods en de boten waren gepavoiseerd en ‘s avonds was er een prachtige sfeerverlichting van en in de loods. De foto’s op deze pagina spreken voor zich.

 

Het fotoboek is te koop voor 15 euro bij boekhandel Van Pampus op de KNSM-laan 303 of in de Botenloods.

jubileum6

 

jubileum-8jubileum-5jubileum-2

 

jubileum-3jubileum-9

 

 

De Grote Opruimdag

 

 

Rommel
In de loop van de ruim twintig jaren dat de botenloods in bedrijf is heeft zich steeds meer rommel verzameld in de loods. Schepen komen en gaan en de praktijk heeft geleerd dat de vertrekkende eigenaren niet al hun bouwmaterialen, afgedankte onderdelen en gereedschappen meenemen. Het kwam er op neer dat van een groot deel van de spullen in de loods niemand meer wist wie de eigenaar was. Masten en ander rondhout, zeilen, lijm- en verfpotten, gereedschap, stofzuigers, radio’s buitenboordmotoren enz. enz. Er bleef steeds minder beschikbare ruimte over.  

 

 

 

 

Opruimdag
Om die reden hebben we op 4 oktober de Grote Opruimdag georganiseerd. Alle relaties die we in ons bestand hebben kregen een email met de oproep te komen opruimen en zijn of haar spullen weg te halen of te labelen. Wie geen boot heeft in de loods moest zijn spullen weghalen. Wat overbleef zou beschouwd worden als overbodig of als afval. Bovendien wilden we de her en der verspreide kasten in een bepaalde hoek bij elkaar zetten. Voor het overzicht.Die oproep hebben we nog een paar keer herhaald zodat niemand kon ontsnappen.

Opruimdag-2

 

4 oktober

Op de afgesproken dag verzamelde zich een groot aantal loodsgebruikers en oud-gedienden bij de loods en begon het grote gesjouw. Hoeken werden leeg getrokken, houtresten, afval, onbekende onderdelen en meer zulks werd naar buiten gesleept en vormde na een paar uur een indrukwekkende berg voor de deur. Intussen werd een pendeldienst gehouden met een auto-met-aanhanger naar het gemeentelijk afvaldepot. Als extra attractie was er het weer horizontaal brengen van een BM-achtig zeilbootje dat al vijftien jaar in een hoek op zijn kiel stond te dromen van betere tijden. De eigenaar ervan meldde zich onlangs en is van plan het nu te gaan restaureren, hij heeft de tijd omdat hij met pensioen is gegaan.

 

Geslaagde operatie
In de loop van de middag was de hele zaak geregeld, het afval afgevoerd en de boten opnieuw ingedeeld waar nodig. Bovendien is de zeilenzolder nu weer opgeruimd en toegankelijk. Intussen was een van de helpers begonnen met een handeltje op de kade van spullen die hem geschikt leken  voor de verkoop.

Opruimdag-5
De loods is nu aanzienlijk leger en overzichtelijker geworden en klaar om binnenkort de kraan te laten komen voor het winterprogramma.

 

De kanosteiger is weer als nieuw!!

 

 

 

 

Het project
De kanosteiger in de buurthaven is al weer een paar jaar oud en wordt goed gebruikt: hij ligt steeds vol. Maar het gedurfde ontwerp van Casper Lefèvre bleek niet duurzaam uitgevoerd, het dak vertoonde ernstige sporen van verval en lekte onbarmhartig. Daarom is besloten een duurzame dakbedekking aan te brengen op het bestaande houten frame. Maar dat moest wel worden aangepast omdat de metalen golfplaten, waarvoor was gekozen, niet geschikt waren voor de plastische vormgeving.  De houten constructie moest dus worden aangepast en dat is door de kanoclub uitgevoerd. Eerst moest de huif van het vlot af en op de kade worden gedemonteerd.

2014-kanovlot-2

 

 

2014-kanovlot-3

 

Aanpassingen

De volgende stap bestond uit het aanpassen van de houten constructie. Dat gebeurde in de loods. Na twee weken was die klus geklaard en kon de huif weer in elkaar worden gezet. Dat was een nauwgezet werkje waar, zo te zien, een waterpas bij nodig was. Dat instrument wordt in de scheepsbouw eigenlijk nooit gebruikt.

 

 

2014-kanovlot-4

 

Zwaar maar degelijk
Toen het frame weer overeind stond kon het bekleed worden met metalen golfplaten. Die maakten van de huif een zeer stevige maar ook zeer zware constructie die niet meer met de hand te verplaatsen was.

2014-kanovlot-5

 

Hijskraan
Tenslotte kon het geheel weer op het vlot worden gehesen. Omdat het hard waaide moest de hijskraan een paar dagen wachten voor dat mogelijk was. Maar uiteindelijk lukte het. Het kanohuis is weer goed voor jaren gebruik, waterdicht ditmaal.

2014-kanovlot-6

 

 

 

 

 

 

Lezing over de restauratie van het schip van Jacques Brel

 

 

Schip-Brel

 

Lezing
Op zaterdag 30 november werd er in de loods een lezing gegeven met daarbij een videofilm over het lichten en het transport van het wrak van de ASKOY II, het zeiljacht dat ooit door Jacques Brel werd bevaren. Het 20 meter lange schip werd in 1960 in België gebouwd. De zanger Jacques Brel was eigenaar van het jacht tussen 1974 en 1976. Daarna wisselde het nog herhaalde malen van eigenaar tot het in 1994 in Nieuw Zeeland strandde.

Schip-Brel-lichten

 

Schip-Brel-wrak

 

 

Berging
Het wrak van de Askoy II werd in 2008 uitgegraven en op transport gesteld naar België. Dat was mogelijk omdat de Vereniging Save Askoy II  eigenaar van de resten was geworden en het jacht wilde restaureren. Het is intussen gelukt de romp weer in goede staat te brengen en men is begonnen met het intimmeren en inrichten er van. Het streven is om in 2015 klaar te zijn.  Schip-Brel-restaur

 

Brel-lezing-2Brel-lezing-1

 

 

Lezingen
Om aan geld te komen geven twee initiatiefnemers van de restauratie, de gebroeders Wittewrongel, lezingen waarbij een videofilm wordt getoond van de berging. Zo ook op 30 november in de Botenloods.  Er waren ruim dertig belangstellenden op komen dagen waardoor het een volle bak was in de kantine. Na een inleidend praatje werd de film vertoond en daarna werden er vragen gesteld en nagepraat. Het bleef tot laat in de avond een gezellige boel in de loods. Dit alles met muzikale begeleiding van de muziek van Brel.
Brel-trofee-1

 

Opbrengst
Er is een fotoboek samengesteld over de geschiedenis van het schip en de berging ervan. Dat was die avond te koop, evenals een prachtig boek over het leven van Jacques Brel. Verder steunden de Loods en de Haven het hele initiatief door de aanschaf van een stukje huid van het schip. Ook was er de mogelijkheid om ter plekke een donatie te doen. Al met al leverde de avond een leuke som op die gebruikt gaat worden voor de verdere restauratie. Het aanstekelijke enthousiasme van Piet Wittevrongel en zijn vrienden zorgde, samen met het interessante onderwerp voor een buitengewoon geslaagde avond in de Botenloods.